Kazanie na Górze Błogosławieństw

4 Niedziela Zwykła – Rok A

Jezus, widząc tłumy, wyszedł na górę (…)
i nauczał ich tymi słowami (Mt 5,1)

Góra w Biblii jest symbolem mocy. Przemówienie Chrystusa,
zwane Kazaniem na Górze Ośmiu Błogosławieństw, zawiera
jeden z najważniejszych zbiorów Jego pouczeń. Opis wydarzenia
znamy z relacji dwóch Ewangelistów – Mateusza (Mt 5,1-12)
i Łukasza (Łk 6,17-49).

Księga Wyjścia Starego Testamentu opisuje, że na szczycie Synaju
Mojżesz otrzymał od Boga kamienne tablice zawierające Dziesięć
Przykazań. Stało się to w drodze z Egiptu do Ziemi Obiecanej,
gdy zatrzymał się u podnóży góry ze swym wyzwolonym narodem.
Święty Mateusz zwraca uwagę, że Jezus – podobnie jak przed
wiekami prorok Mojżesz – Prawodawca Starego Przymierza
został również „wezwany z Egiptu” (Mt 2,15, por. Oz 11,1).

Nowy Testament mówi o Pośredniku między Bogiem i ludźmi –
zapowiedzianym, wyczekiwanym Mesjaszu – Jezusie z  Nazaretu,
który po trzydziestu latach ukrytego życia, rozpoczął w Galilei
publiczną działalność i nauczanie. Czytamy w Ewangelii:
„I szły za nim liczne tłumy z Galilei i z Dekapolu, z Jerozolimy,
z Judei i z Zajordania” (Mt 4,25). „Jezus, widząc tłumy, wyszedł
na górę” (Mt 5,1). Nauczanie Chrystusa tam wygłoszone, Osiem
błogosławieństw, uznawane jest za kodeks moralności
chrześcijańskiej. Chrystus podkreślał ich znaczenie i każdego
dodawał: „A ja wam powiadam…” Przytaczając obowiązujące
zasady Dekalogu, wyjaśnił też: „Nie sądźcie, że przyszedłem
znieść Prawo, albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale
wypełnić” (Mt 5,17). Słowa te odczytujemy jako nową
interpretację żydowskiego Prawa. Z miejsca zwanego dziś
Górą Błogosławieństw, Boży Posłaniec głosił Swoją naukę
przekonująco, z mocą, bezkompromisowo, celnie sformułowaną.

Święty Jan Paweł II, w homilii z 1982 roku, rozważał: „W całym
życiu Chrystusa, w całym przepowiadaniu Królestwa zawiera się
posługa pocieszania: dobra nowina dla ubogich, wolność dla
uciśnionych, uzdrowienie dla chorych, łaska zbawienia dla
wszystkich (por. Łk 4,16-21; Iz 61,1-2). Z serca Chrystusa
pochodzi to krzepiące zapewnienie: «Błogosławieni, którzy się
smucą, albowiem oni będą pocieszeni» (Mt 5,4) oraz niosące
otuchę wezwanie: «Pójdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni
i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię» (Mt 11,28). Pociechą
płynącą Serca Chrystusa jest Jego udział w ludzkim cierpieniu,
Jego pragnienie ukojenia smutku i żalu, okazywana przez Niego
przyjaźń. W tych niosących pociechę słowach i czynach ujawnia
się bogactwo uczuć przedziwnie połączone ze skutecznością
działania. Gdy u bram miasta Nain Jezus ujrzał wdowę, która
odprowadzała do grobu jedynego syna, «użalił się nad nią»
(Łk 7,13), dotknął mar, rozkazał młodzieńcowi powstać i oddał
go matce (Łk 7,14-15). «Błogosławieni czystego serca, albowiem
oni Boga oglądać będą» (Mt 5,8). […] Oglądanie Boga jest
gorącym pragnieniem serca człowieka. Bardzo często człowiek
nie zdaje sobie z tego sprawy, porwany przez wir przemijającej
rzeczywistości”.

*       *          *

Miejsce, gdzie Pan Jezus wygłosił Kazanie na Górze, znajduje
się na północnym brzegu jeziora Galilejskiego, zwanego też
Genezaret lub Tyberiadzkim, w okolicach Kafarnaum, w pobliżu
dwóch kościołów w Tabgha: rozmnożenia chleba i ryb oraz
przekazania Prymatu, czyli powierzenia Piotrowi Apostołowi
przez Zmartwychwstałego Chrystusa pasterskiej troski, władzy
i odpowiedzialności za cały swój Kościół. Po zwiedzeniu obu
sanktuariów, pielgrzymi udają się na wzniesienie (150 m n.p.m.),
zwane Górą Ośmiu Błogosławieństw. W latach międzywojennych
prowadzono tam prace wykopaliskowe i odkryto ruiny kaplicy
z IV wieku z zachowanymi mozaikami, upamiętniającej Kazanie na
Górze. Kaplica wznosiła się nad grotą, o której pisała hiszpańska
pątniczka Egeria, pielgrzymująca w IV wieku po Ziemi Świętej:
„Blisko na górze znajduje się grota, Jezus zachodząc do niej
wygłosił błogosławieństwa”. Budowę nowego sanktuarium
rozpoczęto w 1937 roku. Rzymski architekt Antonio Barluzzi
nawiązując do Ośmiu Błogosławieństw Chrystusa, zaprojektował
kościół na planie ośmioboku. Wnętrze świątyni, prostotą i spokojem
zachęca do refleksji i modlitwy. Pod kopułą, w ośmiu witrażach okien,
umieszczone są łacińskie teksty Chrystusowych błogosławieństw.
Nad tabernakulum wznosi się łuk alabastrowy, wsparty na czterech
kolumnach z brązu, owiniętych złoconymi gałązkami oliwnymi.
Posadzkę zdobi mozaika wyobrażająca strumień łaski płynący
od ołtarza. Kościół otaczają krużganki – rozciąga się stąd wspaniały
widok na jezioro Genezaret i fragment Galilei. Miejsce tonie
w zieleni palm, magnolii i fikusów, dających ożywczy cień.
Kościół na Górze Ośmiu Błogosławieństw odwiedziło dwóch
papieży – Paweł VI w 1964 roku i Jan Paweł II w roku 2000.
Spotkanie z Janem Pawłem II na zboczach Góry Błogosławieństw
było największym zgromadzeniem chrześcijan w tym miejscu
od czasów Chrystusa; przybyło około 100 tys. ludzi. Namiestnik
Chrystusa, św. Jan Paweł II, prorok naszych czasów – powiedział
wtedy: „Pozdrawiam was patrząc na jezioro Genezaret, to miejsce
przypomina nam wezwanie i misję apostołów i które dla mnie,
następcy Piotra, przywołuje na myśl powołanie do miłości
dla trzody, którą Pan powierzył rybakowi z Galilei”.

Ks. Stefan Misiniec